ZFŚS, fundusz socjalny, świadczenia socjalne, świadczenie urlopowe
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 3 (357) z dnia 1.02.2014

Obowiązek tworzenia ZFŚS przez pracodawcę, u którego powstał związek zawodowy

Czy nowo powstały związek zawodowy może wymusić na pracodawcy, którego regulamin wynagradzania przewiduje, że firma nie tworzy funduszu świadczeń socjalnych, jego utworzenie? Czy pracodawca miał obowiązek wypłacać pracownikom świadczenie urlopowe, skoro postanowienie regulaminu stanowiło jedynie o nietworzeniu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?

Powstanie organizacji związkowej w zakładzie pracy może wywrzeć wpływ na powinności pracodawcy w zakresie działalności socjalnej, lecz wiele zależy w tym względzie od obowiązujących w zakładzie regulacji.

Ważne: Jeśli pracodawca wprowadził regulamin wynagradzania, z którego wynika, że nie tworzy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, przed powstaniem związku zawodowego i uzgodnił go w tej części z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów, powstanie organizacji związkowej nie ma wpływu na obowiązki pracodawcy w tym zakresie.

Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 stycznia 2010 r. (sygn. akt I PK 135/09, OSNP 2011/13-14/173) uznając w jego uzasadnieniu, że sam fakt powstania nowej organizacji związkowej nie pozbawia znaczenia prawnego regulaminu prawidłowo uzgodnionego z działającymi zakładowymi organizacjami związkowymi. W tym samym tonie Sąd Najwyższy wypowiedział się wcześniej w wyroku z dnia 7 grudnia 2005 r. (sygn. akt III PK 29/04, OSNP 2006/21-22/319) podnosząc, że regulaminy wynagradzania oraz pracy ustalone i wprowadzone w życie zgodnie z przepisami przed powstaniem u pracodawcy związków zawodowych nie wymagają późniejszego ponownego uzgodnienia z tymi organizacjami, gdyż nie utraciły mocy wiążącej w związku z rozpoczęciem działania u pracodawcy zakładowych organizacji związkowych.

W efekcie do czasu zmiany obowiązujących w zakładzie przepisów płacowych, co będzie wymagało zgody organizacji związkowej, postanowienie regulaminu wynagradzania w zakresie, w jakim wyłącza obowiązek tworzenia funduszu pozostaje obowiązujące. Zmiana jest bowiem możliwa jedynie przez wykreślenie z regulaminu wynagradzania postanowienia dotyczącego nietworzenia funduszu socjalnego.

Świadczenie urlopowe może być wypłacane wyłącznie przez pracodawców zatrudniających według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Tak stanowi art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 z późn. zm.), dalej ustawy. Tacy pracodawcy mogą według wyboru tworzyć fundusz socjalny lub wypłacać świadczenie urlopowe, względnie zwolnić się z obu tych obowiązków. Małe firmy, które nie są objęte układem zbiorowym pracy i nie mają obowiązku wydania regulaminu wynagradzania muszą przekazywać informację o nietworzeniu Funduszu i niewypłacaniu świadczenia urlopowego pracownikom co roku, najpóźniej do końca stycznia w przyjęty na potrzeby zakładu sposób (art. 3 ust. 3a ustawy). Większe zakłady, które zatrudniają co najmniej 20 pracowników, ale nadal mniej niż 20 w przeliczeniu na pełne etaty, postanowienie w sprawie nietworzenia funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawierają w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania. W razie braku organizacji związkowych uzgadniają treść regulaminu w tej sprawie z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 3 ust. 3b ustawy).

Większe firmy, które zatrudniają według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mają ograniczony wybór, który sprowadza się do podjęcia decyzji o tworzeniu lub nietworzeniu funduszu socjalnego, przy czym ta druga musi znaleźć swój wyraz w treści układu zbiorowego lub regulaminu wynagradzania. Postanowienie w tej sprawie uzgadnia się z przedstawicielami zakładowych organizacji związkowych, a w razie ich braku z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 3 ust. 1 w związku z art. 4 ust. 2 i 3 ustawy).

W praktyce oznacza to, że decydujące znaczenie będzie miała liczba pracowników i wymiar etatów na dzień 1 stycznia danego roku. Jeśli jest lub była ona niższa niż 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty, brak zapisu o niewypłacaniu świadczenia urlopowego powoduje, że związki zawodowe mają roszczenie o wypłatę zaległych kwot. Jest jednak mało prawdopodobne, by w tak małej firmie utworzyła się zakładowa organizacja związkowa. Najprawdopodobniej załoga zakładu jest liczniejsza i przekracza 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty. W takim zaś przypadku nie było potrzeby wprowadzenia do regulaminu wynagradzania postanowienia o niewypłacaniu świadczenia urlopowego, skoro może być ono wypłacane tylko przez zakłady nieprzekraczające omawianego progu zatrudnienia.

Przykład

W firmie zatrudniającej 30 osób w przeliczeniu na pełne etaty, zgodnie z regulaminem wynagradzania podpisanym przez przedstawiciela pracowników, od kilku lat nie tworzy się funduszu świadczeń socjalnych. Firma nie wypłaca też świadczenia urlopowego (pomimo że w regulaminie nie ma zapisu o niewypłacaniu tego świadczenia).

Zgodnie z przepisami ustawy firma nie ma możliwości wypłacania świadczenia urlopowego, a jedynie ma wybór między tworzeniem lub nietworzeniem funduszu socjalnego. Fakt, iż treść regulaminu wynagradzania została wprowadzona, zgodnie z prawem, przed powstaniem zakładowej organizacji związkowej powoduje, że związki zawodowe nie mają możliwości zmuszenia pracodawcy do utworzenia funduszu. Nic nie stoi na przeszkodzie aby związek wystąpił z propozycją takiej zmiany. Pracodawca nie będzie nią jednak związany.

www.ZFSS.pl - Tworzenie i rezygnacja z Funduszu:

 Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych

GOFIN PODPOWIADA

Kompleksowe opracowania tematyczne

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.