Gazeta Podatkowa nr 88 (1025) z dnia 4.11.2013

Przedawnienie roszczenia o przekazanie odpisu na ZFŚS

W firmie prywatnej tworzony jest corocznie zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W kilku poprzednich latach pracodawca nie przekazał odpisu na ten Fundusz. Czy nieprzekazany odpis na Fundusz ulega przedawnieniu? Jeżeli tak, to po jakim czasie?

Do niedawna linia orzecznicza sądów w zakresie przedawnienia roszczenia o przekazanie odpisów na ZFŚS była jednolita. Uważały one, że wymienione roszczenie nie ulega przedawnieniu. W wyroku z dnia 11 kwietnia 2012 r., sygn. akt III PK 66/11, Sąd Najwyższy stwierdził, że nie przedawnia się roszczenie związku zawodowego o wpłatę wymagalnych kwot nieprzekazanych w terminie przez pracodawcę, na rachunek bankowy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W uzasadnieniu do tego orzeczenia SN podkreślił, że brak relacji prywatnoprawnej pomiędzy związkami zawodowymi działającymi na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o ZFŚS a pracodawcą nie oznacza, iż pomiędzy tymi podmiotami w zakresie spraw związanych z Funduszem nie zachodzi żadna relacja. W ocenie SN roszczenia o przekazanie należnych środków na Fundusz mają charakter publiczny, gdyż związki zawodowe działają tu na rzecz załogi. W sferze publicznoprawnej przedawnienie istnieje zaś tylko wtedy, gdy konkretny przepis tak stanowi lub odsyła w kwestiach nieuregulowanych w ustawie do stosowania w tym przedmiocie np. przepisów prawa cywilnego. Ponieważ żaden przepis ustawy o ZFŚS ani innej ustawy nie odnosi się do przedawnienia roszczeń o przekazanie należnych środków na Fundusz, to należy uznać, że roszczenia te nie przedawniają się. Podobnie uznał też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. akt II PK 127/11.

W 2013 r. zapadło zupełnie inne rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego, w wyroku z dnia 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt II PK 272/12. Zdaniem SN wyrażonym w tym orzeczeniu roszczenia związków zawodowych o zasilenie ZFŚS środkami uzyskanymi ze sprzedaży mieszkań zakładowych ulegają przedawnieniu. Jak argumentował SN, przekazanie środków na ZFŚS jest sprawą z zakresu prawa pracy, podobnie jak kwestia dotycząca roszczeń pracowników o świadczenia z tego Funduszu. Skoro zaś roszczenia pracowników o świadczenia z Funduszu ulegają przedawnieniu jak roszczenia ze stosunku pracy, tj. z terminem trzyletnim, to nie ma żadnych powodów do stwierdzenia, że roszczenie o przekazanie środków na ten Fundusz miałoby ulegać przedawnieniu w jakimś innym terminie.

Przyjmując obecne stanowisko judykatury, roszczenie o przekazanie środków na ZFŚS przedawnia się po trzech latach od daty ich wymagalności (art. 291 § 1 K.p.).