Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 3 (1082) z dnia 20.01.2021
Ewidencja księgowa korekty ZFŚS dokonanej na koniec 2020 r.
W 2020 r. rozpoczęliśmy tworzenie ZFŚS. Na koniec roku dokonaliśmy korekty jego wielkości. W jaki sposób należy ująć skutki takiej korekty w księgach rachunkowych?
Korekta wysokości rocznego odpisu na ZFŚS może powodować zwiększenie bądź zmniejszenie kosztów działalności operacyjnej jednostki i odpowiednio zwiększenie bądź zmniejszenie stanu ZFŚS. Równolegle do korekty kosztów działalności operacyjnej jednostka zobowiązana jest, w przypadku zwiększenia odpisu, do przelania środków pieniężnych z rachunku podstawowego na wyodrębniony rachunek bankowy ZFŚS. W przypadku zmniejszenia odpisu, może nastąpić wycofanie środków z wyodrębnionego rachunku ZFŚS na rachunek bieżący. |
Co do zasady określonej w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1070 ze zm.), zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) tworzy się z corocznego odpisu podstawowego. Odpisy odprowadzane są w dwóch terminach (pierwszy w wysokości 75% wartości do 31 maja, a drugi w pozostałej części do 30 września danego roku) w ciągu roku, nalicza się je na podstawie przeciętnej planowanej w danym roku kalendarzowym liczby zatrudnionych. Z kolei na koniec roku pracodawca jest obowiązany dokonać korekty przekazanych odpisów, uwzględniając faktyczną przeciętną liczbę zatrudnionych, obejmującą pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy).
Odpis na Fundusz nalicza się na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2009 r. nr 43, poz. 349). W celu ustalenia przeciętnej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) dodaje się przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli się przez 12.
Przepisy dotyczące ZFŚS nie regulują sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w firmie w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym. W praktyce stosuje się jedną z następujących metod statystycznych, tj.:
- metoda średniej arytmetycznej polegająca na podzieleniu sumy dziennych stanów zatrudnienia ze wszystkich dni w miesiącu przez liczbę tych dni,
- metoda uproszczona, w której sumę dziennych stanów zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca należy podzielić przez 2,
- metoda średniej chronologicznej polegająca na podzieleniu sumy połowy stanu zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca i pełnego stanu zatrudnienia w 15. dniu miesiąca przez 2.
Jeśli więc wielkość zatrudnienia w ciągu roku uległa zmianie w stosunku do przeciętnego planowanego zatrudnienia, to jednostka pod koniec roku kalendarzowego (gdy jest wiadomo, że stan zatrudnienia nie ulegnie już zmianie) porównuje planowany stan zatrudnienia z faktyczną liczbą etatów oraz dokonuje odpowiedniej korekty odpisu.
Omawiana korekta rocznego odpisu na ZFŚS może powodować zwiększenie bądź zmniejszenie kosztów działalności operacyjnej jednostki i odpowiednio zwiększenie bądź zmniejszenie stanu ZFŚS, który ujmuje się w księgach rachunkowych na koncie 85-0 "Fundusze specjalne" (w analityce: ZFŚS).
W ewidencji księgowej jednostki stosującej ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4 mogą wystąpić w związku z tym następujące zapisy:
- zwiększenie rocznej wartości odpisu poprzez zwiększenie kosztów podstawowej działalności operacyjnej oraz odpisu na ZFŚS, zapisem:
- Wn konto 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia",
- Ma konto 85-0 "Fundusze specjalne" (w analityce: ZFŚS);
- zmniejszenie ww. wielkości zapisem odwrotnym:
- Wn konto 85-0,
- Ma konto 40-5.
Należy pamiętać, że równolegle do korekty kosztów działalności operacyjnej jednostka zobowiązana jest - w przypadku zwiększenia rocznego odpisu - przelać środki pieniężne z rachunku podstawowego na wyodrębniony rachunek bankowy ZFŚS, co w ewidencji przebiega zapisem:
- Wn konto 13-5 "Rachunek bankowy ZFŚS",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
Natomiast w przypadku zmniejszenia rocznego odpisu - przelanie środków pieniężnych z rachunku bankowego ZFŚS na rachunek podstawowy jednostki może zostać ujęte zapisem:
- Wn konto 13-0,
- Ma konto 13-5.
Przykład
W 2020 r. pracodawca tworzył ZFŚS i odprowadzał odpisy w wysokości ustawowej, nie korzystając z przepisów tarcz antykryzysowych. Na dzień 1 stycznia 2020 r. pracodawca zatrudniał 100 osób, wszystkie na pełny etat, w normalnych warunkach pracy. Wielkość odpisu podstawowego wyniosła zatem 155.026 zł (ustalone jako iloczyn 100 etatów × 1.550,26 zł). W wyniku zwolnień pracowników i zmian w wymiarze zatrudnienia ustalono, że przeciętna liczba zatrudnionych w 2020 r. wyniosła 60 etatów. Wysokość odpisu na ZFŚS powinna zatem wynieść: 93.015,60 zł (ustalone jako iloczyn 60 etatów × 1.550,26 zł). W związku z tym ZFŚS został skorygowany o kwotę 62.010,40 zł, tj. różnicę pomiędzy 155.026 zł a 93.015,60 zł. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4. |
Dekretacja:
Opis operacji: | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. Zmniejszenie rocznej wartości odpisu: | 62.010,40 zł | 85-0 | 40-5 |
2. Wycofanie środków z rachunku ZFŚS na rachunek bieżący: | 62.010,40 zł | 13-0 | 13-5/0 |
Księgowania:
W bilansie jednostki sporządzonym na podstawie załącznika nr 1 ustawy o rachunkowości wykazuje się stan środków pieniężnych zdeponowanych na wyodrębnionym rachunku bankowym oraz wartość Funduszu.
Odpowiednio będą to, w przypadku:
a) środków pieniężnych - pozycja B.III. 1 lit. c aktywów - czyli "środki pieniężne w kasie i na rachunkach",
b) Funduszu - pozycja B.III. 4 pasywów - czyli "Fundusze specjalne".
Korekta ZFŚS a koszt podatkowy
Przepisy podatkowe nie uzależniają zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, na skutek korekty zmniejszającej kwotę odpisu na ZFŚS, od faktycznego wycofania środków z rachunku bankowego ZFŚS w danym roku. Oznacza to, że w każdym przypadku zmniejszenia kosztów należy dokonać w 2020 r.
Natomiast korekta zwiększająca odpis na ZFŚS spowoduje powstanie kosztu podatkowego, jeśli kwota zwiększenia zostanie przekazana przez pracodawcę na wyodrębniony rachunek funduszu (por. art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o PDOP oraz art. 23 ust. 1 pkt 7 lit. b) ustawy PDOF). Jeśli więc dodatkowe środki pieniężne zostałyby przelane na wyodrębniony rachunek bankowy w grudniu 2020 r., to zwiększyłyby koszty podatkowe w 2020 r. Jeżeli jednak nastąpiłoby to dopiero w kolejnym roku, to stałyby się kosztem podatkowym dopiero w 2021 r.
Na temat rocznej korekty ZFŚS pisaliśmy m.in. w BI nr 36 z 20 grudnia 2020 r. na str. 64. W okresie pandemii korekta odpisu mogła nastąpić również w związku z zastosowaniem przepisów specustaw wchodzących w zakres tarcz antykryzysowej.
Na ten temat pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 35 z 10.12.2020 r. na str. 17-24 |
www.ZFSS.pl - Tworzenie i rezygnacja z Funduszu:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|