Działalność socjalna w firmie - Dodatek nr 6 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 6 (264) z dnia 10.03.2010

Warunki wypłacania świadczenia urlopowego

Pracodawcy spoza sfery budżetowej, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, posiadają prawo wyboru formy w jakiej będą zaspakajali socjalne potrzeby załogi. Ta grupa pracodawców może:

• utworzyć Fundusz albo

• wypłacać raz w roku świadczenie urlopowe.

Jeśli zostanie podjęta decyzja o wypłacaniu świadczenia urlopowego, to przysługuje ono jeden raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Wypłacanie świadczenia urlopowego ma charakter fakultatywny. Pracodawca może zwolnić się z obowiązku jego wypłacania. Możliwość ta nie dotyczy między innymi pracodawców zatrudniających nauczycieli objętych ustawą z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, objętych układem zbiorowym pracy, postanowienia w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawiera w układzie zbiorowym pracy. Jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy, postanowienia w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawiera w regulaminie wynagradzania. Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, postanowienia regulaminu wymagają uzgodnienia z pracownikiem reprezentującym interesy załogi.

Pracodawca nieobjęty układem zbiorowym pracy oraz niezobowiązany do wydania regulaminu wynagradzania, informację o niewypłacaniu świadczenia urlopowego przekazuje pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w terminie do 31 stycznia tego roku, w sposób u niego przyjęty (np. na tablicy ogłoszeń albo obiegiem). Przykładową informację o nietworzeniu Funduszu i niewypłacaniu świadczenia zamieściliśmy na str. 6-7.
 

Sygnalizujemy, że w orzecznictwie zapadły rozstrzygnięcia negujące powyższe stanowisko. Sąd Rejonowy w Warszawie (wyrok z dnia 21 lutego 2007 r., sygn. akt VII P 3143/2006) oraz Sąd Okręgowy w Warszawie (wyrok z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. akt XII Pa 442/07) orzekły, że pracodawca nie musi wypłacać świadczeń urlopowych, nawet jeżeli do końca stycznia nie powiadomi załogi o tym fakcie.

Jak już wspomniano wyżej, pracownikami uprawnionymi do otrzymania świadczenia są osoby korzystające z urlopu wypoczynkowego obejmującego co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Do wymienionego okresu zalicza się również dni wolne przypadające w trakcie urlopu wypoczynkowego.
 

W zakładzie, gdzie wypłaca się świadczenie urlopowe, pracownik zatrudniony w normach podstawowych, od poniedziałku do piątku, wykorzystał urlop wypoczynkowy w okresie ferii zimowych swojego dziecka, tj. od 18 do 29 stycznia 2010 r. Łączna liczba dni w okresie tego urlopu osiągnęła wymagany wymiar co najmniej 14 dni, zatem pracownik nabył prawo do świadczenia urlopowego.

Świadczenie urlopowe pracodawca powinien wypłacić nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu przez pracownika. Należy wyjaśnić, że świadczenie urlopowe wypłaca się niezależnie od sytuacji materialnej i rodzinnej pracownika oraz jego stażu pracy. Omawiane świadczenie nie jest świadczeniem z Funduszu. Pracownik nie ma obowiązku przedkładania jakichkolwiek zaświadczeń o dochodach, aby je otrzymać. Uprawniony nie musi też składać w tej sprawie żadnego wniosku. Świadczenie przysługuje z mocy prawa, a jedynym warunkiem jest odpowiednio długi okres urlopu wypoczynkowego.
 

Pracodawca zatrudnia 1 pracownika. Ponieważ ustawa nie wyznacza dolnej granicy liczby zatrudnionych, poniżej której świadczenie nie jest wypłacane, pracodawca może nie wypłacać świadczenia temu pracownikowi, pod warunkiem przekazania stosownej informacji zainteresowanemu do końca stycznia danego roku kalendarzowego.
 

Pracodawca zatrudniający ponad 50 pracowników zamierza od przyszłego roku w regulaminie wynagradzania zawrzeć postanowienie o zmniejszeniu odpisu na Fundusz i wypłacaniu wszystkim zatrudnionym świadczenia urlopowego, o którym mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Wysokość odpisu na Fundusz może zostać w regulaminie obniżona, jednak postanowienie regulaminowe w części dotyczącej świadczenia urlopowego będzie sprzeczne z regulacjami ustawy. Świadczenie mogą bowiem wypłacać - poza przypadkami unormowanymi przepisami szczególnymi - pracodawcy zatrudniający poniżej 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Powyższe nie wyklucza wypłacania świadczeń o charakterze zbliżonym, nie będą one jednak korzystały ze zwolnienia składkowego.