Działalność socjalna w firmie - Dodatek nr 21 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 22 (328) z dnia 10.11.2012

Podmioty zobowiązane do wypłacania świadczenia urlopowego

Pracodawcy niebędący jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, posiadają prawo wyboru formy w jakiej będą zaspakajali socjalne potrzeby załogi. Ta grupa pracodawców może:

• utworzyć Fundusz albo
   
• wypłacać raz w roku świadczenie urlopowe.

Jeśli zostanie podjęta decyzja o wypłacaniu świadczenia urlopowego, to przysługuje ono jeden raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Wypłacanie świadczenia urlopowego ma przy tym charakter fakultatywny. Pracodawca może zrezygnować z tej formy pomocy społecznej. Możliwość ta nie dotyczy między innymi pracodawców zatrudniających nauczycieli objętych Kartą Nauczyciela.

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników (jednak mniej niż 20 w przeliczeniu na pełne etaty), objętych układem zbiorowym pracy, postanowienia w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawiera w układzie zbiorowym pracy. Jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy, postanowienia w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawiera w regulaminie wynagradzania. W przypadku gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, postanowienia regulaminu wymagają uzgodnienia z pracownikiem reprezentującym interesy załogi.

Pracodawca nieobjęty układem zbiorowym pracy oraz niezobowiązany do wydania regulaminu wynagradzania, informację o niewypłacaniu świadczenia urlopowego przekazuje pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w terminie do 31 stycznia tego roku, w sposób u niego przyjęty (np. na tablicy ogłoszeń lub obiegiem).

Co do obowiązku wypłaty świadczenia w przypadku uchybienia obowiązkowi poinformowania pracowników o rezygnacji z jego wypłacania w ustawowej formie i terminie, zdania są podzielone. Część ekspertów stoi na stanowisku, że pracodawca spełniający warunki w zakresie stanu zatrudnienia, który nie zwolnił się z obowiązku wypłaty świadczenia urlopowego, jest obowiązany je pracownikom raz w roku wypłacać. Podobne stanowisko w tej sprawie prezentuje PIP (znak pisma GNP/97/024-84/04). W orzecznictwie natomiast zapadły rozstrzygnięcia negujące powyższe stanowisko. Sąd Rejonowy w Warszawie (wyrok z dnia 21 lutego 2007 r., sygn. akt VII P 3143/2006) oraz Sąd Okręgowy w Warszawie (wyrok z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. akt XII Pa 442/07) orzekły, że pracodawca nie musi wypłacać świadczeń urlopowych, nawet jeżeli do końca stycznia nie powiadomi załogi o tym fakcie.

Jak już wspomniano wyżej, pracownikami uprawnionymi do otrzymania świadczenia są osoby korzystające z urlopu wypoczynkowego obejmującego co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Do wymienionego okresu zalicza się również dni wolne przypadające w trakcie urlopu wypoczynkowego.

W zakładzie, gdzie wypłaca się świadczenie urlopowe, pracownik zatrudniony w normach podstawowych od poniedziałku do piątku, korzystał z urlopu wypoczynkowego od 6 do 17 sierpnia 2012 r. Pomimo, iż wykorzystał tylko 9 dni urlopu, łączna liczba dni w okresie tego urlopu osiągnęła wymagany wymiar co najmniej 14 dni, zatem pracownik nabył prawo do świadczenia urlopowego.

Świadczenie urlopowe należy wypłacić nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu przez pracownika. Jest ono należne bez względu na sytuację materialną i rodzinną pracownika. Pracownik nie ma obowiązku przedkładania jakichkolwiek zaświadczeń o dochodach, aby je otrzymać. Uprawniony nie musi też składać w tej sprawie żadnego wniosku. Świadczenie przysługuje z mocy prawa, a jedynym warunkiem jest odpowiednio długi okres urlopu wypoczynkowego.

Pracodawca zatrudnia 1 pracownika. Ponieważ ustawa nie wyznacza dolnej granicy liczby zatrudnionych, poniżej której świadczenie nie jest wypłacane, pracodawca może nie wypłacać świadczenia temu pracownikowi, pod warunkiem przekazania stosownej informacji zainteresowanemu do końca stycznia danego roku kalendarzowego.

U pracodawcy, który od kilku lat wypłacał świadczenie urlopowe, na początku marca 2012 r. wzrosło zatrudnienie do 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawca po tym dniu i do końca 2012 r. nadal jednak wypłaca świadczenia urlopowe. Decydujący jest stan zatrudnienia na dzień 1 stycznia tego roku.