A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (989) z dnia 20.06.2018

Czy wysokość wczasów pod gruszą może być uzależniona od wymiaru czasu pracy?

Pracownikowi zatrudnionemu na 1/2 etatu wypłaciliśmy "wczasy pod gruszą" w wysokości połowy pełnej stawki. Aktualnie osoba ta zwróciła się do nas z żądaniem dopłaty do kwoty przysługującej pracownikowi zatrudnionemu na pełnym etacie. Czy mamy taki obowiązek, skoro z ustawy o funduszu socjalnym wynika jednoznacznie, że wysokość świadczenia urlopowego uzależniona jest od wymiaru czasu pracy - i tak właśnie postąpiliśmy?

Jeżeli rzeczywiście mamy tu do czynienia z tzw. wczasami pod gruszą, które finansowane są ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, to pracodawca nie powinien różnicować wysokości dofinansowania w zależności od wymiaru czasu pracy uprawnionego.

Zaszło tu pewne nieporozumienie, które dość często występuje w praktyce, a mianowicie z jednej strony Czytelnik wspomina o "wczasach pod gruszą", z drugiej zaś o świadczeniu urlopowym. Tymczasem są to dwa różne świadczenia finansowane z różnych środków, wobec których obowiązują różne zasady przyznawania.

Wczasy pod gruszą to nic innego, jak wypoczynek indywidualnie zorganizowany przez pracownika, dofinansowywany ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wczasy pod gruszą mogą wypłacać tylko pracodawcy tworzący ZFŚS. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2191 ze zm.), obowiązkiem takim generalnie objęci są pracodawcy:

zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych - bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.

Zasady i warunki korzystania z dopłat z ZFŚS powinny być szczegółowo określone w zakładowym regulaminie gospodarowania jego środkami, uzgodnionym ze związkami zawodowymi lub w razie ich braku, z pracownikiem wybranym przez załogę, a wysokość dofinansowania uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionego.

O wysokości dopłat może decydować tylko sytuacja socjalna danej osoby, a nie np. rodzaj podpisanej z nią umowy o pracę, czy też - jak w opisanej sytuacji - wymiar czasu pracy.

Natomiast świadczenie urlopowe, o którym mowa w dalszej części pytania, może być wypłacane przez pracodawców, u których nie został utworzony ZFŚS i w całości jest finansowane z ich środków.

Zgodnie z art. 3 ust. 5-5a ustawy o ZFŚS, świadczenie urlopowe wypłacane jest raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, a sama wypłata następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu.

Wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej odpisowi podstawowemu na ZFŚS i - jak wskazał Czytelnik - ustala się ją proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy obowiązującego danego pracownika, przy czym zmniejszenie to nie obowiązuje w przypadku pracowników młodocianych. Przypomnijmy, że w roku bieżącym maksymalna kwota świadczenia urlopowego dla pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu wynosi 592,83 zł - przy zatrudnieniu w normalnych warunkach lub 790,45 zł - w razie wykonywania pracy w szczególnych warunkach albo o szczególnym charakterze.

Wysokość odpisów na ZFŚS i świadczeń
urlopowych dostępna jest w serwisie
www.wskazniki.gofin.pl

Pracownik miał więc prawo wystąpić o uzupełnienie wypłaconego mu świadczenia, ale tylko wówczas, jeśli były to wczasy pod gruszą, a nie świadczenie urlopowe.

Przykład

Zgodnie z obowiązującym regulaminem ZFŚS, pracownikom wypłacane są corocznie wczasy pod gruszą, których wysokość uzależniona jest m.in. od wymiaru czasu pracy danej osoby - przykładowo pracownik zatrudniony na 1/2 etatu otrzymuje połowę stawki przysługującej pracownikowi znajdującemu się w takiej samej sytuacji socjalnej, ale zatrudnionemu na pełnym etacie. Aktualnie z wnioskiem o uzupełnienie wypłaconych wczasów pod gruszą zwrócił się pracownik zatrudniony właśnie na 1/2 etatu. Pracodawca powinien ten wniosek uwzględnić i jak najszybciej zmienić wspomniany regulamin, usuwając z niego zróżnicowanie wysokości dopłat od wymiaru czasu pracy. Zapis taki jest bowiem niezgodny z ustawą o ZFŚS, a co za tym idzie, w myśl art. 12a tejże ustawy, pracodawca może być ukarany karą grzywny.