Dofinansowanie wypoczynku ze środków ZFŚS a przerwanie urlopu

W spółce jest tworzony ZFŚS, z którego jest wypłacane dofinansowanie wypoczynku. Warunkiem otrzymania dopłaty urlopowej jest skorzystanie przez pracownika z nieprzerwanego 10-dniowego urlopu. Jeden z pracowników otrzymał dofinansowanie z ZFŚS w związku z udzieleniem mu urlopu w takim wymiarze i zostało mu ono wypłacone przed rozpoczęciem urlopu. Po upływie 4 dni urlopu do firmy wpłynęło zwolnienie lekarskie pracownika i urlop został przerwany. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien zwrócić dopłatę?

Jednym z często spotykanych świadczeń socjalnych wypłacanych ze środków ZFŚS jest dopłata do kosztów wypoczynku odbywanego przez pracownika w ramach urlopu wypoczynkowego. Jest ona przyznawana na zasadach określonych w regulaminie ZFŚS i zazwyczaj powiązana jest z wymogiem skorzystania przez pracownika z urlopu wypoczynkowego o określonej długości, np. z co najmniej 10-dniowego urlopu (jak w sytuacji opisanej w pytaniu).

W przedstawionej sprawie pracownik spełnił wymóg przewidziany w regulaminie ZFŚS, w związku z czym otrzymał dopłatę urlopową na dzień przed rozpoczęciem urlopu. W trakcie urlopowego wypoczynku pracownik jednak zachorował - o czym świadczy wystawione mu zwolnienie lekarskie - co spowodowało obligatoryjne przerwanie urlopu wypoczynkowego. Tym samym pracownik finalnie nie dochował warunku wykorzystania urlopu wypoczynkowego o określonej długości, choć z przyczyn przez siebie niezawinionych. W takim przypadku pojawia się pytanie, jak należy postąpić w sprawie wypłaconej już dopłaty urlopowej. Z powodu przerwania urlopu wypoczynkowego okazała się ona bowiem świadczeniem dla pracownika nienależnym.

Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie odnoszą się do sytuacji przedstawionej w pytaniu. Wobec braku regulacji ustawowych należałoby odwołać się do zapisów w regulaminie ZFŚS, które mogą normować sposób postępowania pracodawcy w takich przypadkach. W praktyce jednak wspomniane regulaminy na ogół nie odnoszą się do takich kwestii, pozostając przy standardowych regulacjach. Zakładając, że w rozpatrywanej sprawie pracodawca nie zamieścił w regulaminie zapisów dotyczących zasad zwrotu wypłaconych świadczeń socjalnych, należałoby uznać, że otrzymana przez pracownika dopłata urlopowa stała się świadczeniem nienależnym, a pracownik został bezpodstawnie wzbogacony.

Regulacje ustawy o ZFŚS nie nakładają w takiej sytuacji na pracodawcę obowiązku dochodzenia od wzbogaconego pracownika zwrotu nienależnej dopłaty. Pracodawca może więc zażądać od pracownika zwrotu wypłaconego dofinansowania urlopu, ale nie jest do tego bezwzględnie zobowiązany. W razie skierowania przez pracodawcę takiego żądania pracownik, co do zasady, powinien zwrócić nienależną dopłatę. Jednak trzeba tu zasygnalizować, że może on podnieść zarzut, iż w chwili jej otrzymania był w dobrej wierze, że spełnił wymagane warunki do otrzymania dopłaty, a otrzymane środki finansowe już zużył.